در هفته اول، چگونه از نوزاد مراقبت کنیم؟

مجله سیب سبز: درست است كه نوزادتان در هفته اول هر روز 18-17 ساعت می‌خوابد اما برای شمایی كه اولین‌بار حس مادری را تجربه می‌كنید حتی ساعات خواب فرزندتان هم می‌تواند با استرس فراوان همراه باشد. نگران نباشید. در این مطلب همه آنچه در مورد هفته اول مراقبت از نوزاد باید بدانید را برای‌تان روشن می‌كنیم تا مدام خودتان را به كم‌كاری و نابلدی متهم نكنید. سخت نگیرید! مادری در هفته‌های اول یك شغل تمام‌وقت است اما برای موفق بودن در این كار، نیازی به سابقه كاری مرتبط ندارید.

دكتر‌ها را كلافه نكنید

قرار نیست هر روز این هفته را در مطب دكتر بگذرانید. اگر زمان ترخیص از بیمارستان پزشك كودك‌تان به شما در مورد چك كردن‌های مكرر چیزی نگفته و اگر در دو روز اول با نشانه مشكوكی روبه‌رو نشده‌اید، می‌توانید تا روز سوم پس از تولد برای چك كردن دوباره وضعیتش توسط پزشك اطفال صبر كنید. ‌

آغوش‌تان را باز كنید

بهتر است تماس ابتدایی بین مادر و فرزند در اتاق زایمان انجام پذیرد. به همین دلیل شاید بهتر این باشد که زایمان طبیعی را انتخاب كنید یا اگر چاره‌ای جز سزارین ندارید، بی‌حسی را به جای بی‌هوشی كامل انتخاب كنید تا هوشیاری در آغوش كشیدن نوزادتان به محض تولدش را داشته باشید.       

شیردادن را به تعویق نیندازید

بروز تاخیر در ارتباط بین مادر و نوزاد ممکن است به تکامل نوزاد و توانایی مادر در مراقبت از کودک لطمه وارد کند. بهتر است در صورتی‌که شرایط مادر اجازه می‌دهد اولین شیردهی از سینه مادر در نیم‌ساعت اول پس از تولد صورت گیرد. قطعا شیر مادر بهترین شیر برای تغذیه نوزادان است پس اگر دلیلی برای قطع شیردهی وجود ندارد از شیر خشک استفاده نکنید. آغوزی كه در اولین شیردهی از سینه مادر بیرون می‌آید، مایع زردرنگ غلیظی است که پروتئین زیاد و چربی کمتری در مقایسه با شیر بعدی مادر دارد و خوردنش می‌تواند نوزاد را در مقابل بسیاری از بیماری‌ها واكسینه كند.


اگر شیر نداشتید، قطره بخورید

مقدار شیر شما بستگی به تقاضای کودک‌تان دارد پس تا می‌توانید با افزایش دفعات شیردهی به افزایش آن کمک کنید. با این حال اگر با رعایت تمامی این نکات باز دچار کمبود شیر بودید، می‌توانید با دستور پزشک از قرص‌ها یا قطره‌های شیرافزا و پودر‌های خاص برای افزایش شیرتان استفاده کنید.

با زیاد شیر دادن كلافه‌اش نكنید

میزان تقاضای شیر از سوی نوزاد به میل و تحمل او بستگی دارد، پس بهتر است از تغذیه ساعتی و بدون توجه به میل نوزاد خودداری كنید و اجازه دهید فرزندتان هر زمان که گرسنه شد، تغذیه شود. هنگام شیردهی نوزاد را حداقل به مدت پنج دقیقه زیر هر سینه قرار دهید و صبور باشید چراكه یک شیردهی کامل در دو وعده حدود 15 دقیقه طول می‌کشد.

روی زخم سینه شیر بمالید

دقت کنید موقع شیردهی تمام هاله قهوه‌ای‌رنگ سینه در دهان نوزاد باشد. این امر علاوه بر افزایش مقدار شیر شما از ترک و زخم سینه‌تان هم جلوگیری می‌کند. اگر سینه شما زخم است بعد از شیردهی مقداری از شیر را روی آن بمالید یا طبق نظر پزشک از پمادهای مخصوصی که نیاز به شست‌وشو ندارد استفاده کنید.

خودتان را با مادرتان مقایسه نكنید

مقدار شیر شما هیچ ربطی به ارث‌تان ندارد پس به حرف‌های دیگران توجه نکنید و از ابتدا روی مشکلات احتمالی تمرکز نکنید. استراحت کافی داشته باشید و مصرف مایعات را فراموش نكنید. برای افزایش شیر مهم‌ترین عامل تغذیه خوب مادران و نوشیدن روزانه 8 تا12 لیوان مایعات است. در صورتی‌که نوزاد به پروتئین گاوی حساسیت نداشته باشد شیر یا دوغ می‌تواند پایه اصلی رژیم شما باشد و آبمیوه طبیعی و حتی غذاهای خورشی و مایع هم می‌تواند به شما كمك قابل توجهی كند. گذشته از این در این هفته تا می‌توانید نگران کارهای خانه نباشید و از استرس دوری کنید.

از چاقی‌اش خوشحال نشوید

وزن طبیعی نوزاد در بدو تولد به طور میانگین حدود3250گرم است. نوزادان معمولا مقداری از وزن خود را در هفته اول از دست می‌دهند. جای نگرانی نیست اگر فرزند شما خوب تغذیه شود در 10 روز به وزن اولیه خود می‌رسد و بعد از آن وزن به‌طور مرتب بیشتر می‌شود به‌طوری‌که در ماه اول هر روز حدود 30گرم وزن اضافه می‌كند.

انتظار افزایش زیاد قد نداشته باشید

قد طبیعی نوزادان هنگام تولد به طور میانگین حدود 50 سانتی‌متر است و شاید در هفته اول چندان بلند شدنش برای‌تان محسوس نباشد اما در ماه اول حدود5/3 سانتی‌متر به قدش افزوده می‌شود.

بغلش كنید تا شما را ببیند

چشمان نوزاد نزدیک‌بین است. او اشیایی را که در فاصله 30 سانتی‌متر هستند، می‌بیند و در هفته اول مستقیم به چشمان شما نگاه نمی‌کند. فرزند شما در این هفته بیشتر به ابروهای‌تان نگاه می‌كند اما می‌تواند صورت شما را هنگامی که او را در آغوش می‌گیرید ، ببیند.

گریه نوزادان در هفته‌های اول

اغلب با صدای سشوار، اتومبیل یا امواج دریا آرام می‌شود. هنوز علت قطعی این موضوع مشخص نیست اما برخی متخصصان معتقدند کامل نبودن سیستم عصبی‌شان دلیل این اتفاق است.

ادویه را كنار بگذارید

اگر در هفته‌های اول از غذاهای ادویه‌دار، ماهی و پیاز فراوان یا سیر استفاده کنید ممکن است در علاقه‌ نوزادتان نسبت به شیر خوردن تاثیر بگذارد. حس بویایی با کودک متولد می‌شود و بوی شما در این هفته خوشایند‌ترین بو برای نوزادان است.

بالش را فراموش كنید

کودکان زیر دو سال نیازی به استفاده از بالش ندارند. به همین دلیل در هفته اول بهتر است فرزندتان را به پشت و بدون بالش بخوابانید تا از سندرم مرگ ناگهانی نوزاد پیشگیری کنید. استفاده از تشک خیلی نرم برای نوزاد خطرناک است، پس از تشك‌های استاندارد و مخصوص تخت كمك بگیرید.

از زیاد خوابیدنش نترسید

نوزادان روزهای اول زیاد می‌خوابند و به تدریج نیاز به خواب کاهش می‌یابد. در هفته اول فرزند شما احتمالا 17تا18 ساعت می‌خوابد. نگران نباشید؛ خواب او به مرور کمتر می‌شود.

از خانه كوره آتش نسازید

نوزادان تغییر ناگهانی دما نسبت به رحم مادر را دوست ندارند. دمای مناسب برای اتاق بین 25تا 28 درجه سانتی‌گراد است اما قرار دادن نوزادان در دمایی بالاتر از این و پوشاندن لباس زیاد به آنها ممکن است باعث از بین رفتن آب بدن‌شان شود و سلامت‌شان را به خطر ‌بیندازد.

نگذارید او را ببوسند

نوزادان در هفته اول مقاومت زیادی نسبت به بیماری‌ها ندارند و هرچه ملاقاتی کمتری داشته باشند، برای‌شان بهتر است. در این هفته از بوسیدن فرزندتان توسط دیگران جلوگیری کنید و تصور نكنید بوسیدن دست به جای صورت نوزاد از انتقال بیماری‌ها به او جلوگیری می‌كند.

بی‌خیال مهتابی شوید

زردی در هفته اول عمر حدود 06 درصد نوزادان سالم و حدود 08 درصد نوزادان نارس دیده می‌شود. اگر زردی نوزادتان در هفته اول بین روز دوم تا پنجم آغاز شده باشد، احتمالا بعد از روز هفتم کاهش پیدا می‌كند اما برای جلوگیری از مشكلات احتمالی حتما با پزشكش مشورت كنید و به توصیه دیگران برای دادن شیر خشت، شیرخشک و درمان‌های خودسرانه از جمله قرار دادن مهتابی در منزل توجهی نکنید در مواردی که زردی با بی‌حالی و خوب شیر نخوردن همراه باشد، خطرناک است.

پوشكش را مدام چك كنید

هر بار پس از مدفوع نوزاد او را بشویید و خشک کنید بهتر است قبل و بعد از دو بار تغذیه نوزاد، پوشکش را چک و در صورت دفع ادرار و مدفوع آن را تعویض کنید.

روی نافش را نپوشانید

خشک شدن بند ناف نوزاد در روز اول و دوم آغاز می‌شود. رنگ بند ناف ابتدا زرد است و بعد قهوه‌ای می‌شود. محل اتصال بند ناف را خشک نگه دارید اما به هیچ‌وجه از الکل استفاده نکرده و آن را دست کاری نکنید. گذشته از این، پوششی روی آن قرار ندهید و پوشک نوزاد را زیر بند ناف ببندید.

دفع نكردن را جدی بگیرید

مدفوع نوزاد در 24 ساعت اولیه سیاه‌رنگ و چسبنده است و ممکن است تا پنج روز بعد هم چنین دفعی ادامه داشته باشد. از طرف دیگر، ممکن است نوزاد بعد از هر بار شیر خوردن دفع داشته باشد یا كمتر از این میزان پوشكش را كثیف كند اما اگر نوزاد تا 24 ساعت بعد از تولد دفع نداشت حتما به پزشک مراجعه کنید.

هر روز به سرش شامپو نزنید

پیش از حمام كردن فرزندتان وسایل مورد نیاز او را از قبل آماده كنید. تغییر دما بین حمام و اتاق باعث بیماری نوزاد می‌شود پس از مناسب بودن حرارت آب مطمئن شوید. برای سنجیدن حرارت مناسب نیازی به دماسنج ندارید فقط كافی است گرم و نه داغ بودن آب را با دست چک کنید و البته او را گرسنه یا با شکم پر به حمام نبرید. هفته‌ای دو تا سه‌بار شست‌وشو برای نوزاد کافی است، پس از استحمام روزانه پرهیز کنید و در صورت نیاز به شست‌وشوی بیشتر نوزاد را تنها با آب معمولی ولرم و بدون مواد شوینده حمام کنید.