دانستنی هایی راجع به تغذیه تکمیلی کودک

   غذای كمكی برای شیرخوار باید پس از 6 ماهگی شروع شود.

 

شیر مادر بهترین و كاملترین غذا برای شیرخواران زیر 6 ماه می‌باشد و در این دوران شیر مادر به تنهایی به علاوه قطره مولتی ویتامین (از 15 روزگی) كلیه نیازهای تغذیه‌ای شیرخوار را تامین می‌كند.

 غذای كمكی برای شیرخوار باید پس از 6 ماهگی شروع شود، زیرا بعد از6ماهگی نیازهای غذایی شیرخوار به تنهایی با شیر برآورده نمی‌شود و لازم است علاوه بر شیر مادر، تغذیه كودك با غذاهای نیمه جامد نیز شروع شود. تغذیه تكمیلی علاوه بر تامین انرژی، دوران بسیار حساسی برای ایجاد عادات صحیح غذایی و استفاده از غذای سفره خانواده است.

از سن 6 ماهگی به بعد شیرخوار علاوه بر شیر مادر به غذاهای سالم و مناسب، كم حجم و پرانرژی نیاز دارد. این غذاها در شروع باید غلظتشان كمی بیشتر از شیر مادر باشد و به تدریج بر مقدار، غلظت و تنوع آنها افزوده شود تا شیرخوار بتواند ضمن آشنا شدن با مزه و قوام غذاها به جویدن هم عادت كند. همچنین نحوه استفاده از وسایل لازم برای غذاخوردن را بیاموزد تا كم كم بعد از یك سالگی بتواند از غذاهای سفره خانواده، بر اساس رشد و تكامل خود استفاده نماید.

از 6 تا 12 ماهگی هنوز غذای اصلی شیرخوار شیر مادر است و غذاهای كمكی همراه با شیر مادر برای آماده سازی و تكامل روانی -اجتماعی وی نقش بسزایی دارد. بنابراین استفاده از یك الگوی صحیح غذایی و ایجاد عادت غذایی مناسب، بسیار ضروری و قابل توجه است.

شروع تغذیه تكمیلی قبل از 6 ماهگی به دلیل آماده نبودن دستگاه گوارش شیرخوار برای پذیرش غذاهای دیگر غیر از شیر، اقدام نادرستی است. چون دستگاه گوارش كودك هنوز تكامل نیافته و با كوچكترین آلودگی به علت عدم رعایت بهداشت امكان ابتلا به عفونت‌ها از جمله اسهال افزایش می‌یابد و باعث كاهش یا توقف رشد شیرخوار می‌شود. از طرف دیگر شروع زودرس تغذیه تكمیلی سبب كاهش مدت زمان مكیدن پستان مادر می‌شود. بعلاوه ممكن است غذای كمكی در مقایسه با شیر مادر، انرژی و مواد مغذی كمتری به كودك برساند كه موجب اختلال رشد كودك و در نهایت سوءتغذیه او می‌شود. همچنین زود شروع كردن تغذیه تكمیلی احتمال بروز حساسیت به بعضی از مواد غذایی را در كودك افزایش می‌دهد.

نتیجه‌ این كه بهترین سن شروع غذای كمكی بعد از پایان ماه ششم زندگی است. البته‌ این به آن معنی نیست كه باید دفعات شیردهی را كم كرد، بلكه باید مادر ترغیب شود هر زمان كه كودك تمایل دارد شیر خود را به او بدهد و براساس سن كودك چند نوبت نیز غذای كمكی بعد از شیر مادر به او داده شود. اگر غذای كمكی دیر شروع شود كودك تمایل خود را به خوردن غذاهای دیگر و امتحان كردن مزه و طعم‌های جدید از دست می‌دهد. همچنین تكامل عمل جویدن به تعویق می‌افتد و كودك غذای دیگری جز شیر مادر و یا مایعات را نمی‌خورد كه‌ این خود منجر به كم غذایی، اختلال رشد و سوء تغذیه می‌شود.

 

غذای کمکی باید از مقدار كم شروع و به تدریج بر مقدار آن افزوده شود. 

چرا پایان 6 ماهگی بهترین زمان برای شروع غذای كمكی است :
1- وزن شیر خوار حوالی 5 ماهگی دو برابر وزن تولد می شود و شیر مادر بعد از 6 ماهگی به تنهایی قادر به رفع نیاز های غذایی كودك نیست.

2-  ذخیره آهن بدن شیر خوار كه در سه ماهه آخر جنینی، ذخیره كرده بوده در حوالی 6 ماهگی به حداقل می رسد.

3- دستگاه گوارش شیرخوار، آمادگی لازم برای پذیرش غذای نیمه جامد را پیدا می كند.

4- با توجه به اینكه تكامل تغذیه ای بخشی از تكامل عمومی بدن است، در نیمه دوم سال اول زندگی است كه كودك توانایی گردن گرفتن و نشستن را پیدا می كند، رفلكس بیرون دادن غذا از دهان را از دست می دهد، دندانهایش شروع به رویش نموده و حركات دست و انگشتانش هدف دار می شود. همه اینها شیرخوار را برای پذیرش غذای كمكی آماده می سازد.

اصول كلی كه باید در مورد تغذیه تكمیلی رعایت شوند عبارتند از
* مواد غذایی باید از نظر مقدار و نوع به تدریج به غذای شیرخوار اضافه شود.

*  ابتدا از یك نوع غذای ساده شروع و به تدریج مخلوطی از چند نوع غذا داده شود.

*  از مقدار كم شروع و به تدریج بر مقدار آن افزوده شود.  

*  بین اضافه كردن مواد غذایی مختلف حدود 7ـ5 روز فاصله لازم است. زیرا شیرخوار باید به یك نوع غذا عادت كند و بعد غذای جدید اضافه شود. اضافه كردن یك به یك مواد سبب می‌شود اگر كودك ناسازگاری به یك ماده غذایی داشته باشد شناخته شود و بتوان آن را از غذا حذف كرد. همچنین دستگاه گوارش كودك فرصت پیدا كند تا به غذا عادت كند.

*  ابتدا باید غذا رقیق تهیه شود به طوری كه غلظت آن كمی‌بیشتر از شیر مادر باشد. سپس به تدریج بر غلظت آن افزوده شود. سفت كردن تدریجی غذا سبب یاد گرفتن عمل جویدن می‌شود.

*  اگر در شروع غذای تكمیلی، شیرخوار به غذای خاصی بی‌میل بود، نباید در خوردن آن پافشاری كرد و می‌توان یك تا دو هفته آن غذا را حذف و سپس دوباره به او داد.
 برای اطلاعات بیشتر در مورد اهمیت شیر مادر اینجا را كلیك كنید.

اگر غذای كمكی زودتر از موقع شروع شود وقایع نامطلوبی می تواند سلامتی شیرخوار را به خطر بیندازد. از جمله:
*  احتمال ابتلاء شیرخوار به اسهال زیاد می شود، زیرا دستگاه گوارش شیرخوار هنوز كاملا تكامل نیافته است، به علاوه ممكن است ماده غذایی تهیه شده نیز آلوده باشد و یا در تهیه و نگهداری آن دقت كافی نشده باشد.

*  چون گنجایش معده شیرخوار كم است، غذای كمكی ممكن است جایگزین یك وعده شیر مادر شده و رغبت شیرخوار به مكیدن پستان كم شود، در نتیجه هم شیر كمتری ترشح می شود و هم به دلیل كمبود انرژی از مواد غذایی دریافتی در مقایسه با شیر مادر، شیرخوار انرژی كمتری به دست می آورد كه این خود سبب سوء تغذیه و عدم رشد كافی كودك می گردد.

*  احتمال بروز آلرژی (حساسیت) بیشتر می شود.

گردآوی:بخش کودکان صبح بخیر

 

منابع:

shiremadar.com

irteb.com

ویدیو مرتبط :
دانستنی های گریه کودک (بخش اول)

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

10 نکته برای شروع تغذیه تکمیلی کودک

نوع ، مقدار و زمان شروع غذای جامد یکی از دغدغه های مادران است. آگاهی از نکات کلیدی چگونگی شروع تغذیه تکمیلی به شما کمک خواهد کرد تا نتیجه بهتری بگیرید.

• به کودک خود زمان دهید تا شروع خوبی برای غذای جامد داشته باشد. شروع غذای جامد برای کودک گیج کننده است و باید آن را با صبر و حوصله مادر و تکرار مداوم یاد بگیرد. نوع برخورد و فضایی که مادر برای شروع این مرحله از رشد کودک دارد در ادامه موفقیت آمیز یا ناموفق تغذیه تکمیلی اهمیت بسیاری دارد.

 • انتخاب زمان شروع غذای جامد نیز بسیار اهمیت دارد. گاه کودک ما برای شروع این مهم آماده نیست و زود شروع کردن می تواند باعث عدم تمایل کودک به غذای جامد شود. و کودک عدم تمایل خود را با دادن غذا به بیرون و روی برگرداندن از قاشق نشان می دهد. در این صورت چند روزی غذا را کنار گذاشته و دوباره امتحان کنید.

 • برای شروع غذای جامد کودک خود را بنشانید. می توانید از صندلی کودک استفاده کنید.
 
• غلظت غذایی که برای اولین بار به کودک خود می دهید و حتی درجه حرارت این غذا اهمیت دارد. بهتر است غذا خیلی سرد یا خیلی گرم نبوده و از شیر کمی غلیظ تر باشد. به تدریج غلظت غذا را بیشتر کرده و وقتی توانایی بلع کودکتان افزایش یافت می توانید غذا را از حالت پوره به حالت له شده تغییر دهید.
 
• برای شروع استفاده از آرد برنج به صورت فرنی و بعد از چند روز استفاده از حریره بادام و به تناوب استفاده از انواع حریره ها و سوپ های ساده به فاصله 3 روز تا یک هفته توصیه می شود.

 • زمانی که برای دادن غذای کمکی به کودک خود انتخاب می کنید زمانی باشد که کودک و شما شاد و آرام بوده و این زمان برای صبح یا هنگام عصر بسیار مناسب است.

 • زمانی به کودک خود غذا دهید که او گرسنه است . بلافاصله بعد از شیر عدم تمایل کودک به خوردن غذا را به همراه خواهد داشت.

 • حجم غذای کمکی کودک خود را کم کم افزایش دهید و این میزان نباید به گونه ای باشد که میزان شیرخوردن کودک را تحت تاثیر قرار دهد. از یک تا دو قاشق چایخوری شروع کرده و کم کم آن را زیاد نمایید.
 
• غذاها را با ذائقه خود برای کودک آماده نکنید. ممکن است شما غذایی را دوست نداشته باشید ولی کودکتان از آن بسیار استقبال کند و البته عکس این موضوع نیز صادق است.

 • کودکان برخی مزه ها را نسبت به بقیه بیشتر ترجیح می دهند. اگر کودکتان غذایی را نمی پذیرد به معنای دوست نداشتن نیست ، از مقادیر کم آن غذا و به فواصل استفاده کنید تا زمانیکه کودکتان با آن غذا دوست شود.
 
 منبع:ninisite.com