تربیت یک بچه اجتماعیِ مستقل

زندگی همه ما در ارتباط با انسان‌های دیگر معنا می‌شود؛ نمی‌توان منكر آن شد كه انسان‌ها در زندگی به یكدیگر وابسته هستند. اما این ارتباط زمانی به درستی برقرار می‌شود كه انسان، راه‌های درست این ارتباط‌گیری را بشناسد. بهترین زمان برای آموختن این آموزه‌ها دوران كودكی است.

روزنامه قانون - علی روستایی: زندگی همه ما در ارتباط با انسان‌های دیگر معنا می‌شود؛ نمی‌توان منكر آن شد كه انسان‌ها در زندگی به یكدیگر وابسته هستند. اما این ارتباط زمانی به درستی برقرار می‌شود كه انسان، راه‌های درست این ارتباط‌گیری را بشناسد. بهترین زمان برای آموختن این آموزه‌ها دوران كودكی است. به خاطر داشته باشید كه کودکان  همیشه نمی‌توانند مستقل و جدا باقی بمانند، ناگزیر روزی باید به دریای اجتماع وارد شوند، بدیهی است حفظ موجودیت در برابر امواج خروشان اجتماع، احتیاج به مهارت‌های اجتماعی قوی دارد و این در حالی است که بسیاری از والدین حتی کمترین فرصت را به کودکان خود  نمی‌دهند تا آنان مجال این را داشته باشند که افکار و احساسات خود را نشان دهند.

خانواده،‌ اساسی‌ترین بستر رشد شخصیت مطلوب كودكان است. بدون شك یكی از مهمترین و موثرترین دوران زندگی آدمی كه در آن شخصیت فرد پایه ریزی شده و شكل می‌گیرد؛ دوران كودكی است.  امروزه این حقیقت انكارناپذیر به اثبات رسیده است كه كودكان در سنین پایین فقط به توجه و مراقبت جسمانی نیاز ندارند؛ بلكه این توجه و تربیت باید همه ابعاد وجودی آنها شامل رشد اجتماعی، عاطفی، شخصیتی و هوشی را در برگیرد. طبعا كودكان از همان طفولیت، توانایی برقراری و قابلیت‌های یك زندگی اجتماعی را ندارد.

در این میان نقش پدر و مادر، ‌بسیار حیاتی است و كودك روابط اجتماعی خود را از پدر و مادر می‌آموزد. اگر بخواهیم كودكی اجتماعی پرورش دهیم از همان ابتدا باید به نیازهای او پاسخ بدهیم و برای این منظور باید نیازهای اجتماعی او را بشناسیم.

راهكارهای اجتماعی بارآوردن كودكان حتما دیده‌اید كودكانی را كه هنگام برقراری ارتباط با دیگران به شدت خجالت می‌كشند. در بسیاری از مواقع دلیل خجالت کودکان ایمن نبودن و ترس از پذیرفته نشدن است. اگر از همان ابتدا به کودک‌تان یاد دهید تا برای خود ارزش قائل شود، اعتماد به نفس او به تدریج افزایش خواهد یافت و قادر خواهد بود با کودکان دیگر ارتباط برقرار کند. تحسین و تشویق کردن کودکان برای کارهای خوبی که انجام می‌دهند می‌تواند بسیار  موثر واقع شود.

راه دیگر، برقراری ارتباط با دوستان و آشنایان است. كودكانی كه در خانواده‌های پر رفت و آمد زندگی می‌كنند شانس بیشتری برای برقراری ارتباط با کودکان یا بزرگسالان دیگر دارند. این آمد و رفت‌ها و معاشرت‌ها فرصت خوبی است تا بچه‌ها روش‌های برقراری ارتباط با دیگران را از بزرگترها  بیاموزند و آنها را در روابط خود به‌ كار گیرند.

هراز چندگاهی برخی از دوستان و یا همکلاسی‌های كودك‌تان را به مناسبت هایی به منزل خود دعوت کنید.

این دورهمی‌ها باعث می‌شود تا او برقرای ارتباط با دیگران را در این جمع‌ها تمرین كند و فرصت بكارگیریشان را پیدا كند.

او را تشویق به شرکت در برنامه‌های جنبی مدرسه و فعالیت‌های گروهی چون روزنامه دیواری، اجرای مراسم، تئاتر و حضور در اردوها کنید.

ثبت نام در کلاس‌های ورزشی، هنری و… نیز می‌توانند زمینه ساز دوست یابی او شود.

تربیت بچه ها یکی از دغدغه های والدین است

همه برنامه های تشویقی و تنبیهی که والدین در نظر می گیرند برای حذف رفتارهای غلط و جایگزین کردن آنها با رفتار درست است. اگر می خواهید در این راه موفق باشید، دانستن برخی نکات اصولی، الزامی است.

اول اینکه به ازای هر برنامه تنبیهی باید سه برابر برنامه تشویقی برای بچه ها در نظر بگیرید. دوم اینکه قبل از اجرای تنبیه و محرومیتی که در نظر دارید، هشدار دادن را فراموش نکنید. هشدار دادن قبل از محرومیت یک جور تنبیه است؛ مثلا شما قبل از اینکه پسر کوچولوی تان شروع به دویدن و توپ بازی در آپارتمان کند (که طبق قول و قرار قبلی تان این یک رفتار ممنوعه است) باید با این شیوه، هشدارهای لازم را به او بدهید: «علی جان! تو داری توی آپارتمان می دوی. قرارمون چی بود؟» مثلا او می گوید: «قرار بود آرام راه بروم.» شما ادامه می دهید: «چرا قرار شد؟ چون همسایه های پایینی ناراحت می شوند» و او تایید می کند. شما هم آفرین می گویید و از او می خواهید به صورت نمایشی از سر جای اول اش آرام راه برود و برای این کار جایزه ای دریافت کند. اما اگر سکوت کنید و بگذارید کار به جایی برسد که دویدن او و توپ بازی اش به شکسته شدن ظرفی منجر شود، عصبانی می شوید و او را تنبیه می کنید که البته غلط است. نکته سوم اینکه بعد از هشدار دادن این است که باید پیامد منطقی کار برای بچه ها معلوم شود.

فرزند شما به محض اینکه از راه می رسد جوراب اش را گلوله کرده و پرت می کند و احتمالا زیر تخت یا پشت کمد می رود. پیامد منطقی این کار چیست؟ او فردا جوراب تمیز ندارد چون آن را در جایش نگذاشته و یا از مادرش خواهش نکرده آن را بشوید. جوراب اش را پیدا نمی کند .

حالا بدون جوراب به مدرسه می رود و تذکر ناظم مدرسه او را متوجه عواقب کار بدش می کند و یاد می گیرد باید وسایل اش را سر جای خود بگذارد تا موقع لزوم آن را پیدا کند. اگر شما این پیامدها را برای فرزندتان مشخص نکنید، او هرگز مستقل بار نمی آید. بعد از هشدار و نمایاندن پیامد کار، نوبت محرومیت هاست. برحسب سن بچه و اشتباهی که انجام داده است باید محرومیت را به عنوان تنبیه در نظر بگیرید. برای بچه های زیر سنین دبستان زمان خلوت در نظر بگیرید.

این تنبیه، با فرستادن او به اتاق خلوت فرق دارد. زمان خلوت در همان محل است و مثلا بچه باید صندلی اش را رو به دیوار کند و به مدت چند دقیقه آرام بنشیند. همین که او از آن کاری که دوست داشته، محروم و مجبور شود ۵ دقیقه آرام بنشیند و دیواری را تماشا کند که هیچ جذابیتی ندارد، برایش کافی است. بچه های بزرگ تر را باید به اتاق خلوت فرستاد تا در مورد کارشان بیندیشند.

اگر به عنوان والد، در خودتان نمی بینید که این روش ها را درست انجام دهید و معمولا دنبال بچه ها می دوید تا آنها را به اتاق خلوت بفرستید و این برای آنها به یک بازی تبدیل شده، آن را انجام ندهید.بهتر است با یک مشاور صحبت کنید.

منبع : روزنامه سلامت