بهترین روشهای پیشگیری از بارداری

مجله سیب سبز: بسیاری از زوج‌ها که صاحب چند فرزند هستند و دیگر فرزندی نمی‌خواهند در مورد راه‌های پیشگیری از بارداری اطلاعات کافی ندارند و برخی از آنهاهم در عین حال که از روش‌های پیشگیری استفاده می‌کنند باز هم باردار می‌شوند! آمادگی نداشتن برای بچه‌دار شدن مشکلات بسیاری را برای گروهی از زوج‌های جوان  ایجاد می‌کند. پس اگر در سنین جوانی هستید  باید اطلاعات‌تان را راجع به راه‌های پیشگیری کامل كنید.

شایع‌ترین روش جلوگیری در دنیا

روش‌های جلوگیری از بارداری به روش‌های هورمونی و غیرهورمونی تقسیم می‌شوند. از روش‌های هورمونی می‌توان به انواع قرص‌های ضدبارداری اشاره كرد که در دنیا شایع‌ترین روش جلوگیری به شمار می‌روند به‌طوری که حدود 60 درصد از خانم‌های متاهل در کل دنیا از این روش استفاده می‌کنند. این قرص‌ها دارای 2 قسمت استروژن و پروژسترون هستند. قسمت استروژنی آنها معمولا به طور ثابت گروه «اتینیل استرادیول» است و قسمت پروژسترونی‌شان متغیر است و قرص‌ها براساس آن به انواع و اقسام LD و HD تقسیم می‌شوند. برخی قرص‌ها نیز خواص ضد هورمون مردانه دارند از جمله «دیان» و «سیپروترون کامپاند» که شامل بخش پروژسترونی به نام «سیپروترون استات» هستند. قرص‌های جدیدتر از جمله یاسمین و یاز نیز دارای اثرات ضدهورمون مردانه هستند و کمتر از قرص‌های معمولی باعث احتباس آب و ورم می‌شوند حتی گاهی اوقات باعث کاهش وزن مختصر هم می‌شوند.

از یك ماه قبل از ازدواج مصرف قرص را شروع کنید

طرز مصرف قرص‌ها خیلی مهم است به خصوص که این روزها قرص‌ها دوز کمتری دارند و دیگر مثل قدیم نباید از روز پنجم قاعدگی مصرف آنها را شروع کنیم. توصیه می‌شود از روز دوم عادت ماهانه  مصرف آنهاشروع شوند. خانم‌هایی که می‌خواهند ازدواج کنند بهتر است از یك ماه قبل از ازدواج مصرف آنها را شروع کنند. یکی از اثرات این قرص‌ها بلوک کردن سیستم هیپوتالاموس- هیپوفیز است یعنی هورمون‌هایی که از مغز ترشح می‌شوند را بلوک می‌کنند و جلوی تخمک‌گذاری را می‌گیرند. یکی از اثرات دیگر آنها هم نازک کردن جداره داخلی رحم است که این اثر در ماه دوم بیشتر نشان داده می‌شود. مصرف صحیح این قرص‌ها خیلی مهم است و استفاده از آنها باید از روز دوم قاعدگی شروع شود و تا 21 روز ادامه داشته باشد. سپس با فاصله 7 روز باید جعبه بعدی را شروع به مصرف كرد؛ حال چه عادت ماهانه شده باشید و چه نشده باشید. نکته حائز اهمیت اینکه بهتر است قرص‌ها هر شب سرساعت میل شوند. در غیر این صورت دوز دارو در خون پایین می‌آید و ممکن است بارداری رخ دهد. خوردن قرص هنگام بارداری به خصوص در 3 ماهه اول مضر محسوب می‌شود.


فشارخون و وزن‌تان را مرتب کنترل کنید

انواع قرص‌های ضدبارداری از جمله LD و HD، سیپروترون کامپاند و دیان 35 در ایران موجود هستند اما گاهی اوقات یاسمین و یاز به راحتی پیدا نمی‌شوند. قبل از مصرف هر نوع قرصی با متخصص زنان مشاوره داشته باشید تا موارد لازم برای‌تان توضیح داده شود. افراد بسیار نادری هستند که با مصرف این قرص‌ها دچار مشکلاتی مثل سردرد، میگرن یا ترومبوز و لخته شدن خون در پا می‌شوند. قبل از مصرف قرص حتما باید فشار خون و وزن‌تان چک شود و دوباره بعد از 3 ماه از این لحاظ کنترل شوید. همچنین ممکن است یک مقدار افزایش اشتها و احتباس آب پیدا کنید بنابراین باید از پرخوری جلوگیری کنید. در نهایت می‌توان گفت قرص به عنوان اولین انتخاب در 6 ماهه اول ازدواج یک راه‌حل مناسب است تا زوجین به هم عادت کنند.

 روش‌های مکانیکی

پیشنهاد دوم بعد از قرص‌ها، استفاده از روش‌های مکانیکی به خصوص کاندوم است. حسن این روش این است که هیچ‌گونه هورمونی وارد بدن نمی‌کند و هم‌زمان جلوی بارداری و انتقال بیماری‌های مقاربتی و عفونت‌ها را می‌گیرد. نوعی از آن  وجود دارد که بدون لاتکس بوده و برای افراد حساس مناسب‌تراست اما این نوع در ایران کمتر یافت می‌شود. این وسیله انواع مختلفی دارد حتی برخی از آنها حاوی مواد اسپرم‌کش هستند و تاثیرگذاری بیشتری دارند. نوع زنانه نیز وجود دارند که در قسمت ورودی واژن قرار داده می‌شوند اما این وسیله در ایران کمتر پیدا می‌شود.

حتما با متخصص زنان مشورت کنید

آخرین و کم‌اثرترین روش جلوگیری از بارداری، جلوگیری طبیعی است. اما متاسفانه بارداری در زمان استفاده از این روش خیلی شایع است. اگر زوجین واقعا می‌خواهند از این روش استفاده کنند و راه‌حل دیگری ندارند بهتر است به پزشک زنان مراجعه کنند تا برای آنها نموداری کشیده شود و روزهای دقیق تخمک‌گذاری مشخص شود. تقریبا از 3 روز قبل از تخمک‌گذاری تا 5 روز بعد از تخمک‌گذاری روزهای حساس به شمار می‌روند و به هیچ عنوان نباید در این روزها از روش طبیعی استفاده كرد. به طور کلی در رابطه با تمام راه‌های جلوگیری از بارداری توصیه می‌شود با پزشک زنان مشاوره شود. پیشنهاد می‌شود یك تا 2 ماه قبل از ازدواج زن و شوهر باهم به پزشک مراجعه کنند تا هم مورد معاینه قرار بگیرند و هم روش‌های جلوگیری و بایدها و نبایدهای آن به هر دو نفر توضیح داده شود. متاسفانه در کشور ما خیلی اوقات خانم‌ها بعد از ازدواج و زمانی که به مشکل برمی‌خورند به پزشک مراجعه می‌کنند.

روش مناسب فراموش‌کارها!

از دیگر روش‌های هورمونی ضدبارداری می‌توان به کپسول‌های کوچکی اشاره كرد که زیر پوست کاشته می‌شوند و در مراکز بهداشت موجود هستند. این کپسول‌ها در گذشته 6 تایی بودند و بعدها 3 تایی شدند. الان حتی یك عددی آنها هم یافت می‌شود. این شیوه معمولا برای 3 سال موثر است. در این کپسول‌ها فقط پروژسترون وجود دارد که با نازک کردن ضخامت لایه داخلی رحم باعث می‌شود بارداری اتفاق نیفتد. این روش گاهی باعث مشکلاتی مثل لکه‌بینی، قطع عادت ماهانه به مدت طولانی و سردرد می‌شود و بیشتر برای کسانی مناسب است که فراموش‌کار هستند یا انتخاب راه‌های دیگر برای‌شان ممنوع یا غیر قابل انجام است.

این روش تا 10 سال موثر است!

آخرین روش هورمونی جلوگیری از بارداری استفاده از IUD است. این روش بیشتر به خانم‌هایی توصیه می‌شود که حداقل یک بچه دارند. IUD دو نوع است؛ یک نوع آن از جنس مس است که با ایجاد التهاب در جداره داخلی رحم مانع لانه گزینی می‌شود. IUD هایی که الان در ایران موجود هستند معمولا اثرات 10 ساله دارند. متاسفانه با IUD خونریزی و درد عادت ماهانه افزایش می‌یابد. گاه در 6 ماه اول و در اواخر دوره 10ساله نیز فرد لکه‌بینی پیدا می‌کند. البته با داروهایی که هم‌زمان به بیمار می‌دهیم می‌توانیم این عوارض را کنترل کنیم. IUD معمولا در کسانی که بچه‌دار نشده‌اند و عفونت‌های مکرر زنانه یا سابقه عفونت لگنی و بارداری خارج از رحم دارند توصیه نمی‌شود. در غیر این صورت می‌توان گفت جزو روش‌های مطمئن و بی‌خطر است. خیلی از افراد می‌گویند با IUD احتمال بارداری به‌خصوص بارداری خارج از رحم زیاد است در صورتی که چنین نیست. IUD خود باعث کاهش بارداری می‌شود و به این ترتیب احتمال بارداری خارج از رحم را کاهش می‌دهد اما می‌دانیم که اگر بارداری با IUD اتفاق بیفتد احتمال اینکه خارج از رحم باشد متاسفانه بیشتر است بنابراین اگر خانمی IUD دارد و در عادت‌ماهانه‌اش دچار تاخیر می‌شود باید سریعا به پزشک مراجعه کند و تست بارداری بدهد تا مطمئن شود بارداری خارج از رحم به وجود نیامده است.

داروهایی كه تاثیر IUD را کم می‌کنند!

IUD معمولا در روز دوم یا سوم عادت‌ماهانه گذاشته می‌شود؛ موقعی که هنوز خونریزی وجود دارد و دهانه رحم باز است. به این ترتیب فرد درد کمتری خواهد داشت و احساس نمی‌کند که خونریزی دیگری اضافه شده است. در خارج از این زمان هم می‌توان IUD را گذاشت اما باید مطمئن باشیم که فرد باردار نیست حتی در مواردی که IUD در 3 ماهه بعد از زایمان گذاشته می‌شود باید حتما از قبل یک تست بارداری منفی از فرد داشته باشیم. از آنجایی که IUD با ایجاد التهاب در جداره رحم مانع باروری می‌شود خوردن داروهای ضدالتهاب مثل آسپیرین، دیکلوفناک، مفنامیک اسید، ژلوفن و... می‌تواند باعث کاهش اثر IUD شود. به همین دلیل است که بعضی‌ها همراه با IUD باردار می‌شوند و بعد که به عقب برمی‌گردیم می‌بینیم زمانی دچار سردرد و... شده و چند روز داروی ضد التهابی مصرف کرده و در همان زمان باردار شده‌اند. همچنین اگر هم‌زمان با IUD فرد دچار ترشحات شدید شود باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند چون عفونت‌های لگنی همراه با IUD شایع است. یکی از انواع IUD نوع هورمونی (پروژسترونی) آن است. این IUDها از جنس مس نیستند و باعث نازک شدن جدار رحم و جلوگیری از لانه‌گزینی می‌شوند. نحوه گذاشتن و نکات مربوط به آنها نیز مانند IUDهای مسی است. فقط گاهی اوقات باعث عادت ماهانه نشدن طولانی (یك تا 2 سال)، سفتی سینه و ایجاد کیست‌های ریز در سینه می‌شوند که البته جای نگرانی وجود ندارد و همه این کیست‌ها خوش‌خیم هستند. این وسیله برای کسانی که با IUD مسی دچار خونریزی شدید قاعدگی می‌شوند مناسب‌تر است.

نی نی سایت:

آیا امکان دارد زمانی که به نوزاد شیر می دهم، باردار شوم؟

بله، شما می توانید در زمانی که به نوزاد شیر می دهید، باردار شوید. با وجود آنکه شیر دادن باعث تعویق تخمک گذاری می شود اما این مسئله قطعی نیست و تنها برای حدود دوماه تخمک گذاری را به تعویق می اندازد. تخمک گذاری ممکن است وقتی مادر در حال شیردهی است و قبل از اینکه عادت ماهانه شود، اتفاق بیفتد. بنابراین در صورت تمایل به جلوگیری از بارداری مجدد، مادر در حال شیردهی باید از ابزار پیشگیری از بارداری استفاده کند.

آیا امکان دارد با وجود اینکه عادت ماهانه نشده ام، باردار شوم ؟

بله، شما می توانید حتی بدون اینکه عادت ماهانه شده باشید، باردار شوید. تخمگ گذاری می تواند در صورتی که زن پریود نشده باشد هم اتفاق بیفتد.

 آیا در صورت شستشوی واژن بعد از نزدیکی امکان بارداری وجود دارد؟

بله، شما حتی با شستن واژن بعد از نزدیکی هم می توانید باردار شوید. شستن واژن یکی از بی اثرترین شیوه های پیشگیری از بارداری است. اسپرم ها در مدت چند ثانیه به سمت سرویکس و رحم حرکت می کنند و شاید بتوانید با شستن سریع واژن جلوی وارد شدن اسپرمها به  رحم و بارور کردن تخمک را بگیرید اما حتی اگر بلافاصله بعد از نزدیکی واژن را بشویید، باز هم برای پیشگیری از بارداری دیر است.

 آیا امکان دارد با وجود تخلیه مثانه بعد از نزدیکی و حمام کردن باردار شوم؟

بله، حتی با وجود ادرار کردن بعد از نزدیکی یا حمام کردن و دوش گرفتن هم امکان بارداری وجود دارد. ادرار کردن، دوش گرفتن و حمام کردن باعث خروج اسپرم نمی شود. این نظریه مبنی بر اینکه دوش گرفتن با نوشابه می تواند باعث کشته شدن اسپرم ها شود، صحت دارد اما انجام آن به هیچ وجه توصیه نمی شود چون می تواند به آهنگ باروری آسیب برساند. لازم به ذکر است که استفاده از شیاف ها یا اسپری های عطری هم نتیجه بخش نیست و می تواند به همان نسبت مضر باشد.

 آیا در صورت نزدیکی در زمان عادت ماهانه و با وجود خونریزی، امکان بارداری وجود دارد؟

بله، امکان دارد با نزدیکی در زمان عادت ماهانه و خونریزی باردار شوید. امکان بارداری با انجام نزدیکی در حدود 5 تا 6 روز قبل از تخمک گذاری وجود دارد. این امکان برای زنان وجود دارد که با داشتن نزدیکی در زمان عادت ماهانه و خونریزی باردار شوند. اسپرم می تواند بیشتر از 5 روز در بدن زن زنده بماند، بنابراین اگر تخمگ گذاری با فاصله 5 تا 6 روز بعد از نزدیکی انجام شود، می توانید باردار شوید.

 آیا در صورت عدم ارگاسم زن امکان بارداری وجود دارد؟

بله، شما می توانید بدون ارگاسم باردار شوید. بارداری زمانی اتفاق می افتد که اسپرم مرد، تخمک زن را بارور می کند. در حالی که مردان برای آزاد کردن اسپرم نیاز به ارگاسم دارند اما در مورد زنان این مسئله صادق نیست. زنانی که در سن فرزند آوری هستند، هر ماه یک تخمک آزاد می کنند که به چرخه قاعدگی آنها وابسته است و این اتفاق ربطی به مقاربت و یا ارگاسم ندارد.

آیا به علت اینکه تخمک گذاری یکبار در ماه اتفاق می افتد، اگر مقاربت در زمان "بی خطر" صورت بگیرد، در این زمان برای جلوگیری از بارداری نیازی به استفاده از روش های پیشگیری نیست؟

این باور کاملا اشتباه است. امکان بارداری در هر زمانی در طول چرخه قاعدگی شما وجود دارد زیرا تخمک گذاری می تواند هر لحظه اتفاق بیفتد. تا زمانی که چرخه قاعدگی زنان کمابیش و در بیشتر اوقات منظم است، تعادل هورمون های مسئول تخمک گذاری می تواند تحت تاثیر عوامل گوناگونی مانند سن، استرس و داروها دچار اختلال شود. به همین علت مشخص کردن روزهای تخمک گذاری و یا روزهای "بی خطر" می تواند کمی مشکل باشد.

 آیا مصرف قرص های پیشگیری از بارداری باعث سرطان می شوند؟

خیر، در واقع عکس این مسئله بیشتر محتمل است. با وجود آنکه ممکن است در بعضی موارد این داروها دارای اثرات جانبی باشند اما به هیچ عنوان ارتباطی با سرطان ندارند. بر مبنی تحقیقات اخیر امکان دارد در صورت وجود رابطه میان مصرف قرص های بارداری و خطر ابتلا به سرطان، مصرف این قرص ها ممکن است با خطر رشد سرطان سینه در ارتباط باشد. در واقع، بر اساس یکی از این تحقیقات، زنانی که از این قرص ها استفاده می کنند در مقایسه با زنانی که برای پیشگیری از قرص استفاده نمی کنند، تنها یک سوم بیشتر احتمال ابتلا به سرطان یا تخمدان ها یا پوشش داخلی را دارند.

آیا  در صورت نزدیکی در وضعیت ایستاده و یا قرار گرفتن زن روی مرد، احتمال بارداری وجود دارد؟

بله، بعضی از مردم فکر می کنند که نزدیکی در بعضی از حالت های خاص باعث خروج اسپرم از واژن زن می شود اما در حقیقت اسپرم ها به خوبی در واژن جمع می شوند. با انزال مرد، اسپرم ها به خوبی درون واژن ذخیره می شوند. اسپرم ها به طور طبیعی بلافاصله بعد از انزال شروع به حرکت به سمت کانال سرویکس می کنند.

 آیا اگر کاندوم کوچک باشد، امکان بارداری وجود دارد؟

این یک باور نادرست مبنی بر این تصور است که هر چه کاندوم تنگ تر و کوچک تر باشد، امکان خروج اسپرم از آن بیشتر است و یا امکان دارد در طول نزدیکی خارج شود. به هر حال احتمال پاره شدن کاندومی که زیاد کوچک باشد در زمان مقاربت بیشتر است. در صورت استفاده از کاندوم بهتر است فضایی را نزدیک سر آن آزاد بگذارید تا با امنیت کامل اسپرم های را درون خود نگه دارد. با در نظر گرفتن این موضوع از کشیده شدن زیاد کاندوم در زمان انزال جلوگیری می کنید.

آیا با انجام پیشگیری طبیعی، امکان بارداری وجود دارد؟

بله، این مسئله به این علت است که خارج کردن آلت پیش از انزال، که به آن پیشگیری طبیعی هم گفته می شود، روش کاملا ایمنی برای پیشگیری نیست زیرا ممکن است مقداری از منی که به آن پیش آب گفته می شود و حاوی اسپرم است پیش از انزال خارج شود.


علاوه بر ممکن است بعضی از مردان اراده یا توان کافی را برای این شیوه پیشگیری نداشته باشند.

  آیا اگر بلافاصله بعد از خوردن قرص پیشگیری نزدیکی انجام شود، احتمال بارداری وجود دارد؟

پاسخ این سوال تقریبا منفی است. به محض اینکه شروع به مصرف قرص می کنید، شروع به تاثیر خواهد کرد اما برای اطمینان بیشتر در ماه اول میزان پیشگیری را افزایش دهید.

 آیا امکان بارداری در اولین نزدیکی وجود دارد؟

بله، احتمال بارداری در اولین، دومین و یا سومین نزدیکی وجود دارد. شانس زنان برای باردار شدن همیشه برابر است، در حدود 1 نفر از 5 نفر در اولین نزدیکی باردار می شوند.

آیا در صورت استفاده از خمیر دندان به عنوان اسپرم کش، امکان بارداری وجود دارد؟

بله، با استفاده از این روش نمی توانید از بارداری پیشگیری کنید. هرگز از خمیر دندان به جای کشنده اسپرم استفاده نکنید چون برخلاف باور بسیاری از افراد، اسپرم ها را نمی کشد.

 آیا با بالا و پایین پریدن بعد از نزدیکی امکان بارداری وجود دارد؟

بله، بالاو پایین پریدن، عطسه و سرفه کردن بعد از نزدیکی باعث بیرون راندن اسپرم ها نمی شود. به طور طبیعی اسپرم ها به قدری سریع و کوچک هستند که هیچ کدام از این روش ها برای دفع آنها کارآمد نخواهد بود.