از چه سنی می توان کودکان را در خانه تنها گذاشت؟

زمانی که کودک از عهده خودش بر می آید و خطری او را تهدید نمی کند میتوان او را تنها گذاشت

 

 در دنیای امروز بسیاری از زنان نیز همپای مردان مجبورند کار کنند و در این بین خیلی از کودکان مجبورند بعد از زمان تعطیلی مدرسه شان در خانه تنها بمانند تا یکی از والدین به خانه بیاید. اما تنها گذاشتن کودکان در خانه باید با رعایت چه شرایطی باشد؟ در این گفت و گو دکتر  رازجویان، فوق تخصص روان پزشکی کودکان و نوجوانان به پرسش های ما در این زمینه پاسخ داده است.

از چه سنی می توان کودکان را در خانه تنها گذاشت؟
نمی توان یک پاسخ یکسان به این سوال داد. کودکان و شرایط زندگی تفاوت می کند. خارج از کشور اگر کودک زیر 12 سال را تنها بگذارند، به منزله این است که در حق او کوتاهی کرده اند و به همین دلیل پدر و مادران کودک جریمه می شوند یا ممکن است حتی او را از خانواده اش جدا کنند. در ایران با اینکه قانون خاصی در این مورد وجود ندارد، بهتر است فقط وقتی که مطمئن شدیم کودکمان از عهده خودش بر می آید و خطری او را تهدید نمی کند، دست به این کار بزنیم.

چگونه به این اطمینان برسیم؟
باید به طور مستقیم و واضح آموزش های لازم را به کودک داد و سعی کنیم اعتماد به نفس او را بالا ببریم. اگر کودک اعتماد به نفس پایینی دارد یا هنوز به آن رشد عقلانی نرسیده که بتواند خطرهای احتمالی را درک کند، بهتر است از این کار صرف نظر کنیم، حالا ممکن است این مساله در سنین مختلف اتفاق بیفتد.

پس مهارت ها و شخصیت خود کودک نیز در این مورد دخیل است؟
بله، ممکن است یک کودک 9 ساله خیلی خوب وظایفش را بشناسد و قوانین خانه را رعایت کند و برعکس یک نوجوان 13 ساله هنوز نتواند این تنهایی را بپذیرد. بنابراین نمی توان در مورد تنها گذاشتن کودکان در خانه، همه کودکان را به یک چشم دید و یک نسخه برایشان پیچید. خصوصیات شخصی، مهارت و پختگی عوامل موثری هستند که آمادگی کودک را برای تنها در خانه ماندن مشخص می کنند. شخصیت افراد معمولا با رشد سنی تغییر زیادی نمی کند ولی کودک می تواند با آموزش، تغییرهایی در عکس العمل هایش در برابر انتظاراتی که از او می رود، ایجاد کند.

 کودکانی می توانند در خانه تنها بمانند که از اعتماد به نفس کافی برخوردار باشند

 
والدین باید چه آموزش هایی به بچه هایی که مجبورند ساعت هایی را تنها در خانه بمانند، بدهند؟
اینکه اگر اتفاق خاصی افتاد، چه کارهایی باید بکنند یا در را به روی چه کسی باز کنند یا جواب چه کسی را ندهند. اگر برق رفت، چگونه شمع روشن کنند که خطری آنها را تهدید نکند. این آموزش ها باید خیلی دقیق و مستقیم به کودک داده شود. معمولا کودکان به زمان نیاز دارند تا به تدریج به تنها ماندن در خانه عادت کنند.

 از دیگر آموزش های مهم می توان به آموزش تماس با پلیس و آتش نشانی و محل کار والدین اشاره کرد تا اگر مشکلی پیش آمد، کودک بتواند با این مراکز تماس بگیرد. چنانچه هنگام ورود به منزل با موردی مشکوک مواجه شدند، وارد منزل نشوند یا اگر کسی آنها را تعقیب کرد، بدانند چه باید بکنند و بدانند تنهایی بیرون از منزل نروند، حتی برای بازی کردن.

قصه ها و روایت ها چقدر می تواند به والدین و خود کودک کمک کند؟
خیلی نمی تواند تاثیرگذار باشد، به خصوص در مورد نوجوانان که اصلا این موضوع تاثیرگذار نخواهد بود و به نظرم هیچ چیز نمی تواند مثل آموزش و یاد دادن به کودک کمک کند.

کودکانی که استرس بالایی دارند را می توان در خانه تنها گذاشت؟
این مساله به سن و سال کودک بستگی دارد اما به نظرم بهتر است هرازگاهی این کودکان تنها در خانه بمانند تا مهارت های لازم را کسب کنند؛ مهارت هایی مثل غلبه بر ترس و بالا بردن اعتماد به نفس. البته اگر سن کودکی که این مشکل را دارد کم باشد، بهتر است او را تنها نگذارید.

به نظر شما ویژگی های کلی کودکی که می تواند تنها بماند، چیست؟
کودکانی می توانند در خانه تنها بمانند که از اعتماد به نفس کافی برخوردار باشند؛ زیاد نترسند و از بیان خواسته هایشان خجالت نکشند؛ بتوانند احساس خود را با والدینشان در میان بگذارند و آنقدر با والدین شان رابطه خوب و صمیمانه ای داشته باشند که در صورتی که هر مشکلی به وجود آمد یا هر نگرانی ای داشتند، قبل از هر چیز، آن را با والدین خود در میان بگذارند. به علاوه، آنها باید مهارت های کلامی خوبی برای برقراری ارتباط با دیگران داشته باشند.  

برای تنها ماندن کودک در خانه باید آموزش های لازم را به کودک داد و  اعتماد به نفس او را بالا برد

 
به چه افرادی می توانیم اعتماد کنیم و کودکمان را به آنها بسپاریم؟
باید این افراد را خیلی خوب بشناسیم و خصوصیات اخلاقی آنها را بدانیم. بعضی اوقات خیلی از رفتارهای جنسی توسط افراد آشنا صورت می گیرد، مثل موضوعی که در فیلم «هیس دختران فریاد نمی زنند» شاهد بودیم. به فردی که کودک را به او می سپاریم، باید اطمینان داشته باشیم و سعی کنیم ساعت تنها ماندن کودکمان به حداقل برسد.

آیا قفل کردن در خانه برای جلوگیری از خروج کودک از خانه راه حل خوبی نیست؟
نه به هیچ وجه! اگرچه این کار می تواند جلوی برخی از اتفاق های ناگوار مانند ورود غریبه به خانه یا خارج شدن کودک از منزل را بگیرد،اما گر برای کودک اتفاقی بیفتد، مثلا خانه آتش بگیرد یا کودک دچار جراحت شود، نه راه فراری دارد و نه می تواند از افراد دیگر کمک بگیرد.

کودکانی که مجبورند از کودکی ساعت های زیادی را در خانه تنها بمانند تا والدینشان از سر کار برگردند، ممکن است در آینده دچار آسیب های روانی شوند؟
به هر حال اگر این تنهایی در درازمدت اتفاق بیفتد و طولانی شود، مساله جدی تر می شود و اگر شما به عنوان یک والد نمی توانید در همان لحظه ای که کودکتان از مدرسه به خانه بر می گردد همراه او باشید، بهتر است پس از اینکه به خانه برگشتید، زمان بیشتری را به مراقبت از او اختصاص دهید تا کودکتان هم بتواند با شما صحبت کند.

 

منبع:هفته نامه سلامت/برترین ها

ویدیو مرتبط :
‫آیا می توان نام یاسین را رو فرزند گذاشت؟‬‎

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

سن مناسب کودکان برای تنها گذاشتن در خانه چه سنی است؟

 

حتی اگر والدین احساس کنند که فرزندشان آمادگی تنها ماندن در خانه را دارد،‌ توصیـــه می‌شود تا زمانی که خود کودک تمایلی به این کار ندارد و از تنها ماندن راضی نیست، او را در خانه تنها نگذارید. در واقع، خواست و میل کودک در این مورد نقشی تعیین‌کننده دارد.
برای بسیاری از خانواده‌ها اتفاق می‌افتد در موقعیتی قرار بگیرند که ناچار شوند فرزند خود را برای مدتی در خانه تنها بگذارند. البته، تنها گذاشتن کودک در خانه‌ راه‌ حلی است که معمولا توصیه نمی‌شود. بنابراین،‌ آن را تنها به عنوان آخرین گزینه ببینید. اگر فرزندتان در زمان‌های معینی قرار است در خانه تنها بماند، بهتر است برای آن زمان‌ها از قبل برنامه‌ ریزی داشته باشید. او را به کلاس‌هایی که علاقه دارد بفرستید، ‌اجازه بدهید از فضای کتابخانه متناسب با سنش استفاده کند یا به منزل یکی از اقوام برود. این برنامه‌ها به فرزند شما کمک می‌کند از وقتش بهتر استفاده کند و خیال شما هم راحت‌تر خواهد بود. با وجود این، در مواقعی، شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که تنها گذاشتن کودک در خانه اجتناب‌ناپذیر می‌شود. در این صورت‌ چه باید کرد؟
از چه سنی‌؟
یکی از مهم‌ترین سوال‌ها در این زمینه این است که از چه سنی می توان کودک را در خانه تنها گذاشت. برخی کارشناسان بالاتر از 8 سال و بسیاری‌ بالاتر از 10 تا 12 سال را سن شروع تنها گذاشتن کودک در خانه می‌دانند. بنابراین،‌ اگر فرزند شما کم‌تر از 8 تا 10 سال دارد،‌ به هیچ عنوان به تنها گذاشتن او در خانه فکر هم نکنید. اگر سن او بیشتر است، می‌توانید سایر شرایط لازم را در نظر بگیرید.
خطرهای جسمانی
یکـــــی از مشکلات مهم در تنها گذاشتن کودک در خانه‌ احتمال روی دادن اتفاقاتی است که به کودک آسیب جسمانی می‌‌زند. کودکان در نبود والدین با احتمال بالاتری به سراغ رفتارهای خطر‌آفرین مانند روشن کردن آتش یا کار با وسایل برقی می‌روند. به علاوه، آن‌ها به اندازه‌ بزرگسالان، راه چاره برای مقابله با خطر یا متوقف کردن یک آسیب را بلد نیستند و در مقایسه با یک بزرگسال در موقعیت مشابه، بیشتر آسیب می‌بینند و حتی در برخی موارد، جان خود را از دست می‌دهند.
در مورد امنیت جسمانی کودک چند نکته را حتما رعایت کنید
1 - قفل کردن در خانه کمکی نمی‌کند
برخی والدین فکر می‌کنند که اگر در خانه را روی کودک خود قفل کنند و بروند،‌ همه‌چیز رو به‌ راه خواهد بود. البته این کار می‌تواند جلوی برخی از اتفاقات ناگوار مانند ورود غریبه به خانه، یا خارج شدن کودک از منزل و آسیب‌های ناشی از آن را بگیرد،‌ اما از طرف دیگر،‌ اگر برای کودک اتفاقی بیفتد، خانه آتش بگیرد یا‌ دچار جراحت شود، نه راه فراری دارد و نه می‌تواند از افراد دیگر مثلا همسایه کمک بگیرد. بنابراین،‌ قفل کردن در راه چاره نیست.
2 - مواد خطرناک، آتش‌زا و داروها
مطمئن شوید مواد خطرآفرین را دور از دسترس و جای امنی قرار داده‌اید.
3 - آموزش کمک‌های اولیه و نحوه‌ی مقابله با خطراتی مانند آتش‌سوزی.
آسیب‌های روانی
از دیگــــــر مشکلاتی که تنها گذاشتن کودک در خانه ایجاد می‌کند، ‌آسیب‌های روانی است. کودکی که از تنهایی می ترسد‌ با تنها ماندن در خانه تجربه‌های تلخی خواهد داشت که به او آسیب می‌رساند. کودکی که بعد از مدرسه، به خانه‌ای می‌آید که در آن هیچ‌کس نیست‌ دچار احساس تنهایی و مورد بی‌توجهی قرار گرفتن می‌شود، ‌چون همه‌ کودکان دوست دارند وقتی از مدرسه به خانه برمی‌گردند، اتفاقات روزمره را برای کسی تعریف کنند،‌ در مورد احساس خود صحبت کنند و مشکلات خود را با کسی در میان بگذارند تا شاید راه‌حلی برای آن‌ها پیدا کنند.
بنابراین، اگر نمی توانید در همان لحظه همراه فرزندتان باشید و او تنهاست، ‌ زمان‌های دیگر وقت کافی به او اختصاص دهید تا بتواند با شما صحبت کند. زمان مشخصی را در روز فقط برای گوش دادن به حرف‌های او بگذارید.‌ مثلاً بعد از عصرانه، بعد از فلان سریال، بعد از اخبار ساعت فلان،‌ زمانی که مشخص باشد و سر قرار خود هم بمانید. البته با علاقه و توجه گوش کردن شما است که نیاز او را برطرف می‌کند، نه این‌که از سر اجبار و با اکراه، ‌این کار را انجام دهید.
چقدر با اضطراب جدایی آشنا هستید؟
مفهوم اضطراب جدایی، در برخی موارد، در تنها گذاشتن کودک در خانه مهم می‌شود. گاهی والدینی که فرزند وابسته‌ای دارند که بسیار از تنها ماندن و جدا شدن از آن‌ها حتی برای زمانی کوتاه می‌ترسد، تصمیم می‌گیرند برای این که به او یاد بدهند روی پای خودش بایستد و این همه نترسد،‌ او را به تنها ماندن عادت بدهند: « دو بار که تنها بمونه دیگه نمی‌ترسه »، « بذار یه روز تو خونه خودش تنها باشه ببینه در و دیوار ترس نداره ».
اما در واقع، در مواردی که کودک مبتلا به اضطراب جدایی است‌ چنین تصمیمی می‌تواند به‌ شدت به او آسیب بزند و شرایط را از پیش بدتر کند. ممکن است کودکی دقیقاً به اختلال اضطراب جدایی مبتلا نشود، ‌اما داشتن رگه‌ها یا نشانه‌هایی از آن هم نیاز به توجه تخصصی و بالینی دارد و باید در چنین مواردی با یک متخصص مشورت شود و شیوه‌ی درمانی مناسب به کار برده شود.
علائمی که به طور تخصصی برای تشخیص اضطراب جدایی به کار می‌روند، ‌ این‌ها هستند:
1 - اضطراب افراطی و نامتناسب با سطح رشد در مورد جدایی از خانه و یا کسانی که کودک به آن‌ها دلبسته است.
2 - ناراحتی مفرط و پایدار درباره‌ی احتمال بروز خطر قریب‌الوقوع از دست دادن اشخاصی که کودک به آن‌ها دلبسته است.
3 - دلواپسی مفرط در مورد از دست دادن یا صدمه احتمالی به افراد مورد دلبستگی.
4 - مقاومـــت پیگیر یا امتناع از رفتن به مدرسه یا جای دیگر به دلیل ترس از جدایی.
5 - مقاومت یا ترس پایدار و مفرط از تنها ماندن یا ماندن در منزل بدون افرادی که کودک به آنها دلبسته است.
6 - مقاومت مفرط و پایدار هنگام جدایی از خانه و افرادی که کودک به آنها دلبسته قابل پیش‌بینی باشد.
7 - مقاومت پیگیر یا امتناع از خوابیدن بدون حضور افرادی که کودک به آنها دلبسته است و مقاومت از خوابیدن در بیرون خانه.
8 - کابوس‌های مکرر با موضوع جدایی.
9 - شکایت‌های مکرر از نشانه‌های جسمانی مانند سردرد، دل‌درد و حالت تهوع هنگام وقوع یا انتظار جدایی از منبع مهم دلبستگی (در بیشتر مواقع، مادر).
این علائم قبل از 18 سالگی خود را نشان می‌دهند و معمولاً چند هفته‌ای هم ماندگار هستند. گاه شدت علائم در حدی است که عملکرد روزمر‌ه‌ی کودک ‌مانند رفتن به مدرسه و بازی با همسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. لزومی ندارد که کودک همه‌ی این علائم را نشان دهد.میگنا دات آی آر.وجود تعداد کمی از آن‌ها نشان می‌دهد که باید با یک متخصص مشورت کنید.
آمادگی و خواست کودک
حتی اگر والدین احساس کنند که فرزندشان آمادگی تنها ماندن در خانه را دارد،‌ توصیـــه می‌شود تا زمانی که خود کودک تمایلی به این کار ندارد و از تنها ماندن راضی نیست، او را در خانه تنها نگذارید. در واقع، خواست و میل کودک در این مورد نقشی تعیین‌کننده دارد.
زمان تنها گذاشتن
از دیگر نکاتی که برای تنها گذاشتن کودک در خانه باید بدان توجه داشت‌ زمانی است که کودک در خانه تنها می‌ماند. بهتر است این زمان تا حد ممکن کوتاه باشد. بسیاری، یک تا سه ساعت را برای تنها ماندن کودک در خانه، ‌بسته به آمادگی‌ها و توانایی‌های کودک و سایر شرایط، ذکر کرده‌اند و بیشتر از آن اصلاً به نفع کودک نیست.
برخی والدین فکر می‌کنند اگر کودک به خواب برود، دیگر تا وقتی او بیدار می‌شود، ‌برای تنها گذاشتن او در خانه فرصت دارند. اما اگر اتفاق دیگری افتاد چطور؟ اگر او زودتر بیدار شد چطور؟ به علاوه، در شرایط اضطراری، ‌مثل وقتی که کودک بیمار است، حتی اگر یک سرماخوردگی ساده باشد، زمان مجاز برای تنها ماندن کودک در خانه به صفر می‌رسد. هنگام بیماری، بسیاری از موقعیت‌ها و شرایط پیش‌بینی‌ناپذیرند و می‌توانند احتمال خطر را بالا ببرند.
ویژگی‌های کودکی که می‌تواند تنها بماند
کودکی می‌تواند در خانه تنها بماند که از اعتماد به‌ نفس کافی برخوردار باشد. زیاد نترسد و از بیان خواسته‌ی خود خجالت نکشد. بتواند احساس خود را با والدینش در میان بگذارد و آن‌قدر با والدین خود رابطه‌ی خوب و صمیمانه‌ای داشته باشد که در صورتی که هر مشکلی به وجود آمد،‌ یا هر نگرانی‌ای داشت،‌ قبل از هرچیز، آن را با والدین خود در میان بگذارد. به علاوه، او باید مهارت‌های کلامی کافی را برای برقراری ارتباط با دیگران داشته باشد.

منبع :parandcc.blogfa.com