از كجا بفهمم فرزندم زیادی لاغر است؟

نی نی سایت: برای ارزیابی وزن كودك فاكتورهای فراوانی را می‌توان لحاظ كرد. آیا همیشه لاغر بوده است؟ آیا هر دو والدینش لاغرند؟ وضعیت كودكی كه تمایل ژنتیكی به لاغری دارد با كودكی كه همیشه نرمال و قوی بوده و به تازگی از وزنش كاسته شده یا افزایش وزنش متوقف شده، فرق دارد. حتی اگر كودك شما به تازگی شروع به لاغر شدن كرده باشد هم چندان جای نگرانی نیست.

دكتر استیون دانیلز، پروفسور امراض كودكان در مركز پزشكی بیمارستان كودكانِ سینسیناتی و عضو گروه تغذیه آكادمی می‌گوید «به خاطر داشته باشید كه وزن كودك عنصری دینامیك است و با توجه به رشد تغییر می‌كند».

دانیلز معتقد است وقتی افزایش قد بر افزایش وزن پیشی بگیرد، فرزند شما مدتی لاغرتر به نظر می‌رسد تا زمانی كه دوباره افزایش وزن او آغاز شود. همین طور ممكن است كه به تدریج افزایش وزن كودك بر افزایش قد او پیشی بگیرد و باعث اضافه وزن او شود. دانیلز می‌گوید پزشكان متوجه شده ‌اند كه كودكان بسیاری با افزایش سن دچار اضافه وزن می‌شوند درحالی كه بسیاری شان در ابتدا كمبود وزن داشته اند.

بهترین راه در تشخیص كمبود وزن و راههای مقابله با آن، آن است كه با پزشك كودك قراری بگذارید و او رژیم و وزن كودك را ارزیابی كند.

پزشك چگونه تشخیص می‌دهد كه فرزندم كمبود وزن دارد؟


پزشك فرزند شما فاكتورهای مطرح شده فوق را بررسی می‌كند : وزن والدین چه قدر است و چه مدت لاغر بوده است. همچنین عادتهای غذایی كودك و سلامت عمومی‌اش را بررسی می‌كند. احتمالا درباره مشكلات پزشكی كودك كه ممكن است در لاغر شدنش تاثیر گذاشته باشد، مثل اسهال مزمن یا استفراغ، هم خواهد پرسید.

پزشك قد و وزن كودك را اندازه می‌گیرد و روی نمودار رشد ترسیم می‌كند. امروزه پزشكان از نسل جدیدی از نمودارهای رشد استفاده می‌كنند كه توسط سازمان كنترل بیماری تهیه شده و شاخص توده بدنی كودك یا BMI را لحاظ می كند؛ این شاخص نسبت وزن و قد را در تعیین میزان تناسب آنها اندازه گیری می‌كند. BMI نسبت به مقیاس وزن شاخص بهتری برای تركیب بدن است. درحالی كه BMI در بزرگسالان به كمك فرمول مستقیم وزن و قد محاسبه می‌شود، فرمول تعیین BMI در كودكان جنسیت و سن را هم لحاظ می‌كند، چرا كه تركیب بدن با افزایش سن كودك تغییر پیدا می‌كند.

اگر BMI كودك شما كمتر ازصدك 5 ام باشد، كمبود وزن دارد. پزشك سوالاتی درباره رژیم غذایی كودك می‌پرسد تا به كمبودهای اصلی پی ببرد. وی ممكن است راهنمای هرم غذایی را در اختیارتان قرار دهد تا به كمك آن دریابید كدام گروه غذایی به قدر كافی به فرزندتان نمی‌رسد. احتمالا معاینه جسمی هم به عمل می‌آورد و آزمایشی هم می‌گیرد تا مطمئن شود دلیل پزشكی دیگری در كار نباشد، مخصوصا اگر كودك شما خوب غذا می‌خورد اما تغییروزن پیدا نمی‌كند.

چگونه به افزایش وزن فرزندم كمك كنم؟

با فرض این كه كودك شما هیچ مشكل پزشكی ندارد، بهتر است به او كالری بیشتری بدهید. برای بعضی از كودكان افزایش غذاهای سالم چرب كه برای قلب ضرری ندارند، مثل آووكادو، گردو، بادام و روغنهای نباتی كالری بیشتری را برای رشد به بدنشان می‌رساند. وعده‌های غذایی سالم و پركالری به همراه میان‌وعده به كودكتان بدهید تا به قدر كافی غذا بخورد.

دانیلز هشدار می‌دهد كه به هیچ وجه برای افزودن وزن كودك، به او غذاهای بی‌ارزش نخورانید. عادت‌های غذایی در سنین آغازین كودكی شكل می‌گیرند و بعدها كه ثابت شدند، تغییر دادن شان دشوار می‌شود.

زمان غذاخوردن را طولانی و مطبوع كنید. هروقت كه می‌توانید دور هم بنشینید و از وقت و غذایی كه با هم می‌خورید لذت ببرید. كودكان را درگیر مراحل برنامه‌ریزی غذایی، خرید (مثلا از او برای تهیه میوه و نان از مغازه كمك بگیرید)، و تهیه مواد غذایی بكنید تا به غذا و غذاخوردن علاقه‌مند گردد. همچنین، به كودكتان اجازه ندهید خود را مشغول كاری كند و از خوردن وعده‌های غذایی شانه خالی كند. اگر می‌خواهید كودكتان اضافه وزن پیدا كند، لازم است كه مرتب غذا بخورد.


در اینجا فهرستی از غذاهای سالم با كالری بالا تهیه شده كه می توانید به كودكتان بدهید:

لبنیات – شیر كامل، پنیر، پنیر روستایی ، ماست، بستنی، سوپ خامه‌دار، پودینگ

پروتئین – تخم مرغ، كره بادام زمینی، سوپ لوبیا، آجیل

كربوهیدرات‌ها – نان، ماكارونی و پنیر، پاستا، نان تست ، پنكك، پوره سیب زمینی، برشتوك گرم

اگر كودكتان بدغذا است و غذاهای جدید را در رژیمش نمی‌پذیرد، ممكن است پزشك او نوشیدنی‌های مكمل پركالری را توصیه كند. این مكمل‌ها مزه شیربستنی می‌دهند و ویتامینها و املاح معدنی را كه به بدن كودك نمی‌رسد، تامین می‌كنند.

البته دقت كنید كه كودكتان خود را آنقدربا نوشیدنی‌هایی مثل شیر و آبمیوه سیر نكند كه میلی به وعده غذایی اصلی نماند. سعی كنید مصرف آبمیوه را به یك لیوان در روز و شیر را به دو فنجان در روز محدود كنید.

در حالی كه علاقه‌مندید پیشرفت كودكتان را تحت نظر داشته باشید، شروع به وزن مرتب كودك در منزل نكنید، چون باعث نگرانی او می‌شود و نسبت به كمبود وزن خود آگاه می‌شود. البته پزشك كودك شما خود ماهی یك بار او را وزن می‌كند و پیشرفت او را مد نظر دارد. درباره این ملاقات ها عادی باشید و مسئله كمبود وزن را خیلی پررنگ نكنید.

اگر وزن كودكم زیاد نشد، چه كنم؟

اگر كودك شما كالری كافی مصرف می‌كند اما به اندازه كافی اضافه وزن نمی‌یابد، همچنان به همكاری با پزشك ادامه دهید تا علت اصلی این وضعیت را پیدا كنید. از طرف دیگر، اگر فرزندتان غذا نمی‌خورد، احتمالا دلایل روانشناختی وجود دارد كه باید با درمانگر كودك خود مطرح كنید. احتمالا پزشك كودك كسی را به شما معرفی می‌كند.

البته به احتمال فراوان، با صبر و اتخاذ برنامه مداوم غذایی و میان وعده‌ها فرزندتان به تعادل قد و وزن مطلوبی خواهد رسید.

در حالى که به نظر مى رسد، ورزش و تحرک بدنى يک فاکتور اصلى است که منجر به کاهش مداوم وزن مى شود اما نتايج بررسى هاى جديد نشان داده است که فعاليت جسمى تاثيرى روى کودکان چاق ندارد و درعوض براى کاهش وزن بايد کودکان را به خوردن مواد غذايى سالم و داشتن تغذيه صحيح براى رسيدن به وزن مطلوب ترغيب و تشويق کرد.

 

به گزارش ايسنا، در اين مطالعات، پژوهشگران 300 کودک را به مدت پنج سال تحت مطالعه و پژوهش قرار داده و دريافته اند که کودکان چاق به دليل وزن زياد ورزش نمى کنند نه اين که به خاطر ورزش نکردن چاق شده باشند. به گفته پژوهشگران؛ اگرچه ورزش کردن بسيار مفيد است اما والدين بايد روى تغذيه سالم کودکان خود متمرکز شده و ميزان کالرى مصرفى در رژيم غذايى آنها را کاهش دهند. براد متکالف، پژوهشگر ارشد دانشکده پزشکى پنسيلوانيا در پلى مونت در اين باره گفت: توضيح ما در اين باره اين است که کودکان چاق به دليل وزن زياد نمى توانند فعاليت کنند و پرتحرک باشند. براى آنها ورزش کردن و البته تنفس به هنگام ورزش و دويدن دشوار مى شود و به همين خاطر رغبتى به ورزش کردن ندارند.

 

آنچه در مورد اين کودکان مهم است اين است که مطمئن شويم در وهله اول کودکان از راه هاى ديگرى چربى اضافه دريافت نمى کنند. وى تاکيد کرد: مقرون به صرفه ترين راه براى حل مشکل چاقى در کودکان اين است که تمام پولى را که براى خريد تنقلات و مواد خوراکى چاق کننده به کودکان مى دهيد کنار گذاشته و در عوض آنها را وادار به فعاليت کنيد. به اين ترتيب اگر از ميزان کالرى مصرفى روزانه در رژيم غذايى کودکان بکاهيد، مى توانيد به کاهش وزن آنها کمک کنيد که در نهايت تمايل آنها به تحرک جسمى و ورزش کردن افزايش پيدا مى کند.